Dalam era ketersambungan digital, penting untuk menyedari ancaman atas talian yang boleh mencuri maklumat peribadi dan butiran kewangan anda tanpa disedari. Salah satu ancaman yang terus berkembang dan menipu orang di seluruh dunia adalah “penipuan pancingan data” (phishing). Dalam artikel ini, kami akan menerangkan penipuan pancingan data, membongkarkan kaedah liciknya, dan memberi anda pengetahuan yang diperlukan untuk melindungi diri anda.

Apakah Penipuan Pancingan Data?

Pancingan data (phishing), disebut sebagai "memancing", bukan berkaitan dengan menangkap ikan tetapi digunakan untuk menangkap individu yang tidak bersalahdengan menggunakan jaring penipuan. Penipuan pancingan data adalah percubaan scammer untuk memperdaya mangsa agar mendedahkan maklumat peribadi, seperti kata laluan perbankan dalam talian, nombor akaun bank, nombor kad kredit atau kad debit, atau nombor PIN ATM. 

Scammer boleh menghubungi anda melalui e-mel, media sosial, panggilan telefon atau mesej teks ringkas (SMS) dan memperdaya anda untuk mengemaskini butiran perbankan atau  membawa anda ke laman sesawang palsu. Di situlah mereka boleh mengumpul maklumat peribadi anda. Istilah pancingan data (phishing) berasal daripada perkataan "memancing", kerana scammer melemparkan umpan digital, dengan harapan anda akan termakan.

Helah Si Scammer

Penipuan pancingan data adalah bersamaan dengan sihir tangan pantas ahli silap mata versi digital. Para pelaku menyamar sebagai entiti yang dipercayai, lagak seperti syarikat terkemuka, agensi kerajaan, atau institusi kewangan. Untuk menguatkan ilusi mereka, mereka menggunakan pelbagai teknik untuk menipu:

• Penyamaran:

Pancingan data melalui e-mel atau mesej sering memberi gambaran bahawa ia berasal daripada sumber yang sah. Penjenayah siber yang mahir akan menggunakan jenama, logo, dan alamat e-mel organisasi yang terkenal. Ini akan menyebabkan ia sangat sukar dan mencabar untuk membezakan antara yang sebenar dan palsu.

• Desakan dan Ketakutan:

Salah satu cara scammer menggunakan kaedah  pancingan data adalah melalui suntikan rasa desakan dan ketakutan. Scammer akan mendesak tindakan segera untuk mengelakkan akibat teruk, seperti penggantungan akaun atau tindakan undang-undang. Tujuannya adalah untuk menyerabutkan pemikiran anda dan menyebabkan anda berfikir secara tidak waras.

• Hiperpautan dan Lampiran:

Pancingan data melalui e-mel sering mengandungi pautan yang membawa anda ke laman sesawang palsu yang menyerupai laman sesawang sah. Tambahan pula, ia mungkin mengandungi lampiran berbahaya dan boleh menjangkiti peranti anda melalui penyusupan/pencerobohan perisian hasad. Kaedah ini bertujuan untuk menggodam sistem anda atau mencuri data sensitif.

Bagaimana Mengesan Penipuan Pancingan Data

Mengenal pasti penipuan pancingan data adalah sangat penting. Berikut adalah tanda-tanda yang perlu diawasi semasa merentasi pelbagai saluran komunikasi:

Pancingan Data Melalui E-mel

Pancingan data melalui e-mel adalah salah satu kaedah paling biasa yang digunakan oleh scammer. Berhati-hati apabila anda menerima e-mel yang:

• Meminta Maklumat Peribadi: 

E-mel yang meminta maklumat peribadi atau perbankan perlu diabaikan.

• Melaporkan Urus Niaga Yang Tidak Sah: 

Scammer akan memaklumkan berkenaan dengan aktiviti tidak sah pada akaun anda. Mereka akan merayu dan memohon untuk anda mendedahkan butiran akaun anda.

• Menyebut tentang Akaun yang Dikompromi: 

Jika e-mel tersebut mendakwa akaun anda telah dikompromi dan meminta pengesahan, ia berkemungkinan besar satu penipuan terbesar.

Pancingan Data Melalui Telefon

Pancingan Data melalui telefon adalah dimana scammer menyamar sebagai organisasi yang dipercayai. Lindungi diri anda dengan:

• Tidak Berkongsi Maklumat Sensitif: 

Jangan sesekali berkongsi nombor kad ATM, nombor PIN, nama pengguna, kata laluan, atau Kod Pengesahan Transaksi (TAC) melalui telefon. 

• Mengelakkan Kemaskini TAC Pihak Ketiga: 

Elakkan daripada membalas permintaan untuk mengemaskini nombor telefon bimbit TAC pihak ketiga.

• Berhati-hati: 

Sentiasa berhati-hati apabila berkongsi maklumat sulit, seperti nombor kad kredit atau kad debit melalui telefon.

Pancingan Data Melalui Khidmat Pesanan Ringkas (SMS)

Pancingan data melalui khidmat pesanan ringkas (SMS) adalah satu lagi kaedah untuk menipu. Berwaspada dengan mesej teks yang:

• Menawarkan Ganjaran: 

Scammer mungkin memaklumkan bahawa anda telah memenangi ganjaran lalu menyediakan pautan atau nombor telefon untuk menghubungi mereka.

• Menggalakkan Anda Menekan Pautan: 

Berhati-hati ketika ingin menekan pautan yang diselitkan melalui mesej teks. 

• Meminta Maklumat Peribadi: 

Scammer mungkin cuba mendapatkan nama pengguna, kata laluan, dan PIN melalui mesej teks.

Kaedah Khusus Untuk Mengelakkan Penipuan Pancingan Data melalui E-mel, Telefon, dan SMS

Emel

Jangan membalas e-mel yang:

• Memerlukan anda mengemukakan maklumat peribadi secara langsung kepada e-mel atau dalam talian.
• Mendakwa terdapat urus niaga tidak sah dalam akaun anda dan mendakwa memerlukan maklumat akaun anda.
• Mendakwa akaun anda telah dikompromi dan meminta anda memasukkan dan mengesahkan maklumat akaun anda.

Telefon

• Berwaspada dengan panggilan telefon daripada orang yang mendakwa diri mereka daripada pihak bank, polis, pembekal utiliti, atau syarikat komputer anda.
• Jangan berikan maklumat peribadi atau kewangan kepada seseorang yang menghubungi anda secara tiba-tiba.
• Jika anda memerlukan penjelasan tentang kesahihan panggilan telefon, gantungkan panggilan dan hubungi syarikat terus menggunakan nombor telefon yang disenaraikan di laman web mereka.

Perkhidmatan Pesanan Ringkas (SMS)

• Jangan membalas mesej teks yang mendakwa daripada bank atau organisasi lain dan meminta maklumat peribadi.
• Berhati-hati dengan tidak mengklik sebarang pautan dalam mesej teks. 
• Daftarkan nombor telefon bimbit anda untuk Kod Pengesahan Transaksi (TAC) anda, dan jangan mendaftarkan nombor telefon bimbit pihak ketiga sebagai nombor telefon bimbit TAC anda.
• Jika anda merasakan anda telah membalas kepada pautan  mesej teks dan memberikan butiran akaun bank anda, hubungi bank anda serta-merta.

Kesimpulannya, penipuan pancingan data sentiasa wujud dalam dunia digital kita. Walau bagaimanapun, anda boleh melindungi maklumat peribadi dan kewangan anda dengan mempunyai kesedaran dan langkah-langkah perlindungan. Pastikan diri anda sentiasa termaklum, berwaspada, dan lindungi diri anda merentasi semua saluran termasuklah e-mel, telefon, dan khidmat pesanan ringkas (SMS). Jangan biarkan diri anda termakan umpan pemancing data!